অসমীয়াৰ কৃষ্টি-সংস্কৃতিৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগঃ তামোল-পাণ
চিন্ময় অনুৰাগ নাথ
মাণিকপুৰ, বঙাইগাঁও
মাণিকপুৰ, বঙাইগাঁও
অসমীয়া সমাজ আৰু সংস্কৃতিৰ সৈতে নিবিৰভাৱে জড়িত বহুতো ঐতিহ্য আছে, যিবোৰেযুগ যুগ ধৰি অসমৰ জনজীৱন, আচাৰ-অনুষ্ঠান আৰু দৈনন্দিন প্ৰবৃত্তিৰ লগত জড়িত হৈ আছে। এইবোৰৰ ভিতৰত তামোল-পাণ হৈছে অসমীয়া কৃষ্টি-সংস্কৃতিৰ এক অমূল্য অংশ। তামোল-পাণ কেৱল এবিধ খাদ্য-বস্তু নহয়, ই অসমীয়াৰ আতিথ্য, সৌজন্যতা, ধৰ্মীয় আচাৰ আৰু সামাজিক পৰম্পৰাৰ এক গভীৰ প্ৰতীক স্বৰূপ।
তামোল-পাণৰ ঐতিহাসিক পৰ্যায়: অসমত তামোল আৰু পাণ খোৱাৰ প্ৰচলন বহুকালৰ পৰাই বিদ্যমান। ইতিহাসবিদসকলে উল্লেখ কৰিছে যে আহোমসকলৰ শাসনকালত ৰাজকীয় অনুষ্ঠানত অতিথিস্বৰূপে তামোল-পাণ আগবঢ়োৱা হ’ল এটা সামাজিক নিয়ম আছিল। ইয়াৰ পূৰ্বেও কামৰূপ ৰাজ্যত পূজা-পাৰ্বণত আৰু ৰাজনৈতিক মেল-বৈঠকত তামোল-পাণৰ প্ৰয়োগ দেখা পোৱা যায়। অসমত আগতে অপক্কতা নামৰ এটা বিশেষ জাতীয় তামোল খোৱা হ’ল এক ৰুচিশীলতা বুলি গণ্য কৰা হৈছিল।
আতিথেয়তা আৰু সামাজিক আচাৰ: অসমীয়াৰ অতিথি সকলক সম্ভাষণ জনোৱাৰ এটি অপৰিহার্য অংশ হৈছে তামোল-পাণ আগবঢ়োৱা। কোনোবা ব্যক্তিৰ ঘৰলৈ গ’লে অতিথিক সাদৰ স্বাগতম জনাবলৈ, কাৰোবাৰ সৈতে একতা স্থাপন কৰিবলৈ বা কোনো বিশেষ কাৰ্যসূচীত অংশগ্ৰহণৰ পূৰ্বে তামোল-পাণ আগবঢ়োৱা হয়। “তামোলতো বাঢ়ে কথা” এই পৰম্পৰাগত কথাষাৰে প্ৰমাণিত হয় যে, তামোল-পাণ মানুহৰ মাজত সম্পৰ্ক বৃদ্ধিত সহায় কৰে।
সদায় কোৱা হয় যে “পান তামোলৰ গাঁঠিত আলাপ বঢ়ে”— অৰ্থাৎ, তামোল-পাণৰ মাজেৰে আলোচনা, সম্পৰ্ক আৰু বন্ধুত্ব অধিক দৃঢ় হয়। অসমীয়া সমাজত পৰম্পৰাগতভাৱে বিবাহ, নাম-কৰণ, গৃহপ্ৰবেশ, ভেটি স্থাপন আদি অনুষ্ঠানত তামোল-পাণৰ বিশেষ ভূমিকা থাকে।
ধৰ্মীয় আৰু আধ্যাত্মিক ক্ষেত্ৰত তামোল-পাণৰ প্ৰয়োগ: অসমীয়া ধৰ্মীয় সংস্কৃতিৰ লগতো তামোল-পাণ নিবিড়ভাৱে জড়িত। বিশেষকৈ সত্ৰীয়া ধৰ্মীয় অনুষ্ঠানত, শঙ্কৰদেৱ-অনুসাৰী নামঘৰৰ কীৰ্তন, যজ্ঞানুষ্ঠান, শ্ৰাদ্ধ, দেৱ-দেৱীৰ পূজাত তামোল-পাণ দান কৰা হয়। বিহু, দেউলপূজা, শিৱপূজা, মণিকুট-উৎসৱ আদিতো তামোল-পাণৰ বিশেষ প্ৰয়োগ দেখা যায়।
ব্ৰাহ্মণ্য ধৰ্মীয় আচাৰ-অনুষ্ঠানৰ লগত একেলগে বৈষ্ণৱ ধৰ্মীয় প্ৰথাতো তামোল-পাণ আগবঢ়োৱাটো এক সামাজিক তথা ধর্মীয় পৰম্পৰা হিচাপে গণ্য কৰা হয়। সত্ৰীয় মঠ-মন্দিৰত বা নামঘৰত তামোল আগবঢ়োৱাটো সন্মান, আদৰ আৰু ভক্তিৰ প্ৰতীক।
স্বাস্থ্যৰ ক্ষেত্ৰত তামোল-পাণ: তামোল-পাণৰ নানা ধৰণৰ প্ৰাকৃতিক গুণ আছে। পাণৰ পাতত ভিটামিন এ, ভিটামিন বি-কমপ্লেক্স, ভিটামিন চি, কেলচিয়াম, আয়ৰন, আৰু এণ্টিঅক্সিডেণ্ট থাকে, যিয়ে স্বাস্থ্যৰ বাবে উপকাৰী। তামোলত অলপ পৰিমাণে এল্কেলয়ড থাকিলেও, ই পাচন-প্ৰক্ৰিয়া সহায় কৰে আৰু জঠৰ ৰোগৰ উপশম কৰিব পাৰে।
যদিও অতিপ্ৰচলিত ৰূপত অসমীয়াই তামোল-পাণ খাদ্য হিচাপে গ্ৰহণ কৰে, অতিৰিক্ত পৰিমাণে খালে ইয়াৰ বিভিন্ন ক্ষতিকাৰক প্ৰভাৱ থাকিব পাৰে। বিশেষকৈ তামোলৰ সৈতে চুন, সুপাৰী বা গুটখা জাতীয় পদাৰ্থ ব্যৱহাৰ কৰিলে মুখগহ্বৰ ৰোগ, দাঁতৰ সমস্যা বা কেঞ্চাৰৰ আশংকা বৃদ্ধি পায়।
অসমীয়াৰ সমাজ জীৱনত তামোল-পাণ কেৱলমাত্র এবিধ খাদ্য নহয়; ই সামাজিক, ধৰ্মীয় আৰু সাংস্কৃতিক পৰম্পৰাৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংশ। আতিথেয়তা, ধৰ্মীয় অনুষ্ঠান, সামাজিক বন্ধন, আৰু পৰম্পৰাগত কৃষ্টি-সংস্কৃতিৰ সঁজুলি হিচাপে তামোল-পাণৰ এক গভীৰ তাৎপৰ্য আছে। যদিও বৰ্তমান সময়ত ইয়াৰ ব্যৱহাৰত কিছুমান স্বাস্থ্যগত চিন্তা-চিন্তাও আছে, তথাপিও অসমীয়াৰ সংস্কৃতিৰ এক ঐতিহ্যবাহী প্ৰতীক হিচাপে তামোল-পাণে কেতিয়াও নিজৰ স্বাতন্ত্র্যতা হেৰুৱাব নোৱাৰে।