মূল্যবৃদ্ধি আৰু সাধাৰণ জনতা
প্ৰাণজিৎ মজুমদাৰ
বনিয়াপাৰা,ছয়গাঁও
আজিৰ যুগত মূল্যবৃদ্ধি সাধাৰণ জনগণৰ জীৱনক সকলোতকৈ বেছি প্ৰভাৱিত কৰা এটা সামাজিক সমস্যা। গাঁৱত হউক বা চহৰত, ধনী হউক বা দৰিদ্ৰ, মূল্যবৃদ্ধিৰ প্ৰভাৱ সকলোৰে ওপৰত পৰিছে। মানুহৰ দৈনন্দিন জীৱনত ভাত-কপোৰ-বাসস্থানৰ পিছত যি প্ৰয়োজনীয় বস্তুসমূহ আছে, সিহঁতৰ মুল্য দিনে দিনে বৃদ্ধি পোৱাত সাধাৰণ মানুহ অশান্তত ভুগিব লগা হৈছে।
প্ৰথমতে খাদ্যসামগ্ৰীৰ কথা কোৱা যাক। চাউল, দালি, তেল, পিঁয়াজ, আদি বস্তুৰ দাম কেতিয়াবা মানুহে কল্পনাও কৰিব নোৱৰা পৰ্যন্তও উঠি যায়। যি দিনত এটা দৰিদ্ৰ পৰিয়ালে প্রতিদিনৰ আহাৰৰ বাবে খৰচ কৰিছিল অতি সৰু পৰিমাণৰ টকা, সেইটো আজিৰ দিনত দ্বিগুণ-ত্ৰিগুণ হৈ পৰিছে। দিনমজুৰ, হস্তশিল্পী, ক্ষুদ্ৰ ব্যৱসায়ী আৰু সাধাৰণ চাকৰিজীৱীসকলৰ বাবে এতিয়া একে টকাৰ ভিতৰত আগৰ দৰে সংসাৰ চলাব পৰা সম্ভৱ নহয়।
দ্বিতীয়তে, পৰিবহণৰ খৰচ মূল্যবৃদ্ধিৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰণ। ইন্ধনৰ দাম বৃদ্ধি হ’লেই প্ৰতিটো সামগ্ৰীৰ দাম স্বাভাৱিকভাৱে বৃদ্ধি পায়। বাছ-টেম্প’ৰ ভাড়াও বৃদ্ধি হয়। যাতায়াতৰ খৰচত সাধাৰণ জনতাক অধিক টকা ব্যয় কৰিব লগা হয়। ইয়াৰ লগত একেলগে পেট্ৰল-ডিজেলৰ ওপৰত আধাৰিত কৃষি উৎপাদনৰ খৰচো বৃদ্ধি পায় আৰু ফলত কৃষিজ সামগ্ৰীৰ দামও আকাশছোৱা হৈ পৰে।
তৃতীয়তে, ঔষধ-পত্ৰৰ দাম বৃদ্ধি হওৱা সাধাৰণ মানসিক স্বাস্থ্যেৰ ওপৰত গভীৰ প্ৰভাৱ পেলাইছে। জীৱনধাৰণৰ মৌলিক বস্তুৰ লগতেই চিকিৎসাৰ খৰচ যদি সাধাৰণ মানুহে বহন কৰিব নোৱাৰে, তেন্তে তাৰ ফলত সমাজত হতাশা আৰু অস্থিৰতা বৃদ্ধি পায়।
মুল্যবৃদ্ধিৰ পিছত বিভিন্ন কাৰণ আছে। আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বজাৰত মূল্যবৃদ্ধি, স্থানীয় উৎপাদন কমি যোৱা, মজুতদাৰী, দালালীৰ চৰ্চা আদি ইয়াৰ বাবে দায়ী। তদুপৰি, প্ৰাকৃতিক বিপৰ্যয়, বতাহ-বানপানী আদি সমস্যাও উৎপাদন কমাই দিয়ে আৰু ফলত চাহিদা-যোগানৰ বৈষম্য সৃষ্টি কৰি মূল্যবৃদ্ধি ঘটায়।
সাধাৰণ জনতাৰ ওপৰত এই সমস্যাৰ প্ৰভাৱ বহুমুখী। খাদ্য অভাৱ, জীৱনযাপনৰ মান হ্ৰাস, শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত বাধা, স্বাস্থ্যসেৱাৰ ব্যয় বহন কৰাত অসুবিধা, সকলো মিলি মানসিক চাপৰ সৃষ্টি কৰে। নিম্নবিত্ত পৰিয়ালবোৰে দুবেলা আহাৰ জোগান ধৰাতও টান হৈ পৰে। মধ্যবিত্ত সমাজে সন্তানৰ শিক্ষা, চিকিৎসা আৰু সংসাৰৰ খৰচ সামৰিব নোৱাৰি কষ্টত পৰে।
মূল্যবৃদ্ধি নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে চৰকাৰে কিছু পদক্ষেপ ল’ব লাগিব। ক’লা বজাৰ আৰু মজুতদাৰী বন্ধ কৰিবলৈ কঠোৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিব লাগিব। স্থানীয় উৎপাদন বৃদ্ধি কৰাৰ বাবে কৃষকক প্ৰয়োজনীয় সহায় আৰু ভৰসা দিয়াৰ প্ৰয়োজন। ন্যায্য মূল্যেৰে খাদ্যসামগ্ৰী জনসাধাৰণলৈ পঠিয়াই দিব পৰা ব্যৱস্থা, ন্যায্য মূল্যৰ দোকান, জনবিতৰণ প্ৰণালী (PDS) আৰু প্ৰয়োজনীয় সামগ্ৰীৰ ওপৰত —এইবোৰ প্ৰভাৱশালী পদক্ষেপ হিচাপে গ্ৰহণ কৰিব লাগিব।সন্ধি-সমঝোতা আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ব্যৱসায়িক নীতিৰ লগত চলি জনসাধাৰণৰ স্বাৰ্থক আগত ৰাখিব লাগিব। ইয়াৰ উপৰিও, সমাজৰ প্ৰতিজন নাগৰিকে মিতব্যয়িতা অবলম্বন কৰি, অপ্রয়োজনীয় খৰচ হ্ৰাস কৰি মূল্যবৃদ্ধিৰ প্ৰভাৱ কিছু পৰ্যন্ত কমাই আনিব পাৰে।
উপসংহাৰ: মূল্যবৃদ্ধি আজিৰ যুগত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সমস্যা। ইয়াৰ প্ৰভাৱত সাধাৰণ জনতা জীৱনযাত্ৰাত অমানবীয় ভোগান্তি ভুগিব লগা হৈছে। সেইকাৰণে চৰকাৰ, সমাজ আৰু নাগৰিকে মিলি যৌথভাৱে এই সমস্যাৰ সমাধান বিচাৰিব লাগিব। সমাজত ন্যায় আৰু সঁচা উন্নয়ন নিশ্চিত কৰাৰ বাবে মূল্যবৃদ্ধি নিয়ন্ত্ৰণ একান্ত প্ৰয়োজন।